بيشتر پزشکان اطفال و انجمن ترويج تغذيه با شيرمادر، عقيده دارند که برعكس سال اول كه توصيه مي‌شود تغذيه با شيرمادر مقدم بر غذاي كمكي باشد، در سال دوم زندگي با توجه به اهميت بيشتر غذاهاي جامد، تا حدامكان بايد شيرمادر بعد از غذا به كودك داده شود...
دفعات تغذيه كودك هم (به غير از شيرمادر) هنوز بايد مانند سال اول 5 تا 6 بار در روز باشد. اين توصيه‌ها، موفقيت شما را در تغذيه شيرخوارتان تضمين مي‌کند:
1 بين 1 تا 5/1 سالگي، زمان تغيير تغذيه كودك از غذاهاي كمكي به غذاهاي سفره خانواده است. نبايد در اين کار تعلل کنيد.
2 توصيه مي‌شود تا 18 ماهگي باتوجه به تحمل كودك و به تدريج، غذاهاي سال اول زندگي به سفره خانواده تبديل شود. بهتر است با حوصله و صبر کودک را با مواد غذايي جديد در سفره و خانواده آشنا کنيد.
3 اگر شروع غذا يكباره باشد و از آنچه در سفره خانواده وجود دارد به كودك داده شود، پذيرش و هضم آن براي او مشكل مي‌شود، بنابراين ابتدا بايد تغييراتي در غذا داد مثلا در سفره خانواده اگر برنج (پلو) به‌صورت كته يا كاملا نرم شده نيست، مي‌توان آن را با پشت قاشق و كمي آب خورش، نرم و له كرد يا اگر خوراك سيب‌زميني و گوشت و... وجود دارد، كمي نان را در آب خوراك نرم كرد و همراه با گوشت و سيب‌زميني كه با پشت قاشق له و نرم شده است، به كودك داد.
4 سفيده تخم‌مرغ را مي‌توان همان‌طور كه خوردن زرده را شروع كرده است، كم‌كم و كاملا پخته و سفت به مقدار كم به او داد و به تدريج به يك سفيده كامل رساند. به اين ترتيب كودك مي‌تواند يك روز در ميان يك تخم‌مرغ كامل به‌صورت نيمرو، املت يا آبپز بخورد؛ اما هر روز هم مي‌تواند از سفيده تخم‌مرغ استفاده كند.
5 از گروه چربي و شيريني‌ها نيز بايد استفاده كرد. استفاده از اين گروه به‌صورت غني‌كردن غذاي كودك با روغن نباتي يا كره تا حدي كه جاي مواد غذايي ديگر را نگيرد الزامي است.
6 حبوبات، غني از مواد پروتئيني و املاح هستند كه معمولا از اواخر سال اول زندگي به رژيم غذايي كودك اضافه مي‌شوند. در سال دوم نيز به‌تدريج بر تنوع آن افزوده مي‌شود و به‌صورت كاملا پخته شده (بعد از خيس‌كردن و جداكردن پوست آن) همراه با سيب‌زميني و روغن زيتون مي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد.
7 نياز به كلسيم و پروتئين عمدتا از طريق شيرمادر و ماست پاستوريزه‌اي كه كودك در روز مي‌خورد، تامين مي‌شود.
8 فراموش نکنيد که هنوز هم معده كودك كوچك است و نبايد آن را با آب يا آبميوه يا ميوه پر كرد. آبميوه در حجم كم به عنوان يك نوشيدني خنك از ميوه‌هاي تازه يا از شربت‌هاي خانگي بعد از بازي و تقلاي كودك در يك روز گرم، بسيارمطبوع و لذت بخش است اما افراط نکنيد.
9 مصرف ميوه‌هاي مختلف، 2 تا 3 بار در روز به مقدار توصيه شده، هم بخشي از نياز‌هاي كودك به ويتامين‌هاي A و C را تامين مي‌كند و هم به علت داشتن فيبر، كار دستگاه گوارش را تسهيل خواهد كرد.
10 غذاهاي خيلي شيرين يا نوشيدني در حجم زياد در فاصله 2 وعده غذا، باعث كاهش اشتها مي‌شود و ممكن است كودك را از خوردن غذاي اصلي بازدارد.
11 در برنامه غذايي كودك 1 تا 2 ساله تنقلاتي مثل پفك، چيپس، شكلات و نوشابه جايي ندارد و در صورتي كه فعاليت كودك زياد باشد، استفاده از ميان‌وعده‌هاي انرژي‌زا مانند خرما، كشمش، مربا، كمپوت، ژله، بيسكويت، بستني پاستوريزه، بادام و پسته بونداده (ولي ريز و پودرشده مخلوط با ماست) به شرطي كه جاي وعده اصلي غذا را نگيرد، مفيد است.
12 كودكان 1 تا 2 ساله هنوز هم در معرض خطر خفگي هستند و موادي مانند تكه‌هاي سوسيس، دانه انگور، سبزي‌هاي خام، فندق، بادام، ذرت بوداده، آبنبات و... نبايد در دسترسشان باشد. همچنين وقتي دراز كشيده‌اند يا در حال دويدن هستند نبايد به آنها غذا داد.
13 كودك را هنگام غذاخوردن تنها نگذاريد. هميشه يك نفر بايد (حتي تا 3 سالگي) بر غذاخوردن كودك نظارت داشته باشد. فرزندتان را بنشانيد و به او غذا بدهيد. مراقب جويدن غذا و بلعيدنش باشيد. اگر كودك در اتومبيل يا در كالسكه در حال حركت است، به او غذا ندهيد.
14 ميوه‌هاي آلرژي‌زا مانند كيوي، خربزه و موادي كه هضم آنها مشكل است مثل پوست حبوبات هنوز هم در برنامه غذايي كودك جايي ندارند.
15 در طول سال دوم زندگي، مصرف
قطره ويتامين‌هاي A و D يا مولتي‌ويتامين و
قطره آهن به همان مقدار قبلي بايد ادامه داشته باشد و اين تصور كه آهن باعث سياهي دندان‌ها مي‌شود، نبايد مانع مصرف آن شود.
16 همزمان با افزايش دندان‌هاي كودك، غلظت و سفتي غذا را بيشتر كنيد و غذاهايي به او بدهيد كه قابل جويدن باشد.
17 هنگام دندان درآوردن اگر براي بي‌حسي لثه از دارو استفاده مي‌كنيد، سعي‌كنيد نزديك زمان غذا خوردن نباشد چون باعث بي‌حسي ماهيچه‌هاي گلو مي‌شود و بلعيدن غذا را مشكل مي‌كند.
18 تغييرات روز به روز يا ماه به ماه در اشتهاي کودک طبيعي است. بعضي از بچه‌ها بد غذا و سخت‌گير و برخي خوش‌اشتها هستند. تا زماني که الگوي رشد کودکتان مناسب است، نگران نباشيد. همان‌طور که ناديده گرفتن آنچه کودک مي‌خورد يا نمي‌خورد، عاقلانه نيست، يکدندگي و تبديل غذا خوردن به جنگ و جدل هم درست نيست. اگر به نظرتان ميزان دريافت انرژي و کالري کودک شما کمتر از قبل يا نامتناسب سنش است طبق راهنماي ضميمه برنامه‌ريزي کنيد.