اگر شما منتظر تولد يک نوزاد است. همينطور که براي تولد نوزاد آماده مي‌شويد، يکي از مهمترين کارهايي که بايد انجام دهيد آماده کردن فرزند خردسال خانواده براي خواهر يا برادر شدن است
مهم نيست که فرزند خردسال شما بعد از مطلع شدن از ورود قريب الوقوقع عضوي جديد به خانواده، چه واکنشي از خود نشان بدهد. ممکن است اين خبر او را عصباني کند يا بر عکس موجبات شادماني او را فراهم کند يا به هيچ وجه واکنشي نشان ندهد، واکنش او به هر شکل که باشد کاملا طبيعي است.
عملکرد والدين بستگي زيادي به شرايط سني کودک دارد مثلا يک کودک سه ساله در مورد تغييري که قرار است در خانواده اتفاق بيفتد به اندازه يک کودک 5 ساله نمي‌فهمد. اما به هر حال، فهميدن و درک احساسات کودک و نحوه برخورد وي با اين موضوع، بخشي از پيشرفت احساسي وي را شامل مي‌شود.
بهترين کار اين است که شما پيش از تولد نوزاد جديد،در باره تغييري که قرار است در خانواده اتفاق بيفتد صحبت کنيد. اما در نظر داشته باشيد دير يا زود، نوزاد متولد مي‌شود و بايد فرزند خود را براي اين پديده آماده کرده باشيد. و او را ايفاي نقش خواهر يا برادر بزرگ‌تر آماده کنيد.
در دوران بارداري
هيچ شيوه معين، امتحان شده‌اي براي گفتن موضوع ورود يک نوزاد، به کودک خردسال وجود ندارد. مدت زمان باقي مانده تا تولد نوزاد و سن کودک خود را در نظر داشته باشيد. اکثر کودکان زير 5 سال در مورد درک مفهوم زمان مشکل دارند و بهتر است با آنها از طريق مفاهيمي مانند " وقتي هوا گرم بشه ني‌ني به دنيا مياد" يا مثلا " عيد که بشه ني‌ني مياد پيش ما" صحبت کنيد.
اگر کودک شما در مورد جزئيات اين ماجرا سوال کرد مجبور نيستيد همه چيز را برايش توضيح دهيد. مثلا اگر پرسيد " ني‌ني از کجا مياد؟" همين قدر کافيست که به او بگوييد "از شکم مامان" در اين تعامل و گفت و گو با سوالات کودک همگام شويد.
با نشان دادن لباس‌هاي نوزادي يا آلبوم عکس زمان نوزادي کودک خود به او نشان دهيد که او هم زماني يک نوزاد کوچک بوده است. با او صحبت کنيد و به او بگوييد که خودش چه نوزاد بانمک و دوست داشتني‌اي بوده و داشتن يک نوزاد ديگر هم تا چه اندازه مي‌تواند خوشايند و شادي‌اور باشد.
کودک خود را در مورد امور مربوط به نوزاد مداخله بدهيد. کارهايي مثل خريدن لباس، اسباب‌بازي و تختخواب نوزاد را با نظرخواهي از او انجام دهيد. اين مشاوره را در مورد اسم نوزاد هرگز انجام ندهيد چون ممکن است کودک پيشنهاد نام يکي از شخصيت‌هاي کارتوني مورد علاقه‌اش را بدهد و توقع انجام شدن اين پيشنهاد را هم داشته باشد و چون اين کار انجام شدني نيست، وضعيت مطلوبي به وجود نخواهد آمد.
کودک را براي خريد لوازم نوزاد با خود ببريد اما دقت کنيد او را خسته نکنيد و اجازه دهيد چند تا از لوازم مورد نياز نوزاد را او انتخاب کند و بدين طريق او را در اين پروسه درگير کنيد زيرا اين درگيري باعث مي‌شود فکر کند که در اين روند او عضوي مهم است و عضوي است که در امور خانواده و به خصوص کارهاي مربوط به خواهر يا برادر جديد مشارکت دارد.
طبيعي است که کودک شما نسبت به اين مسافر کوچولو احساسات متغيري داشته باشد يعني روز به روز يا حتي ساعت به ساعت احساس‌اش نسبت به او تغيير کند. مثلا وقتي ببيند مادر به علت سنگيني ديگر نمي‌تواند خم شود و او را در آغوش بگيرد ممکن است نسبت به مسافر خانواده عصباني بشود، زيرا فکر مي‌کند که زندگي‌اش دچار تغيير و دگرگوني شده است.
مهم نيست واکنش کودک خردسال شما چگونه است آنچه اهميت دارد اين است که به او کاملا توجه کنيد و به او با دقت گوش فرا دهيد و نگذاريد نسبت به نوزاد خانواده احساس بدي پيدا کند.
مثلا اگر کودک خود را از پوشک گرفته‌ايد و مي‌خواهيد تختخواب نوزادي او را براي نوزاد جديد نگه داريد اين کار را پيش از به دنيا آمدن نوزاد انجام دهيد تا کودک تصور نکند که با آمدن نوزاد زندگي او دچار اين نوسانات شده و او جاي خوابش را از دست داده است. يا اينکه براي استفاده از وسايل کودک براي نوزاد در زمان نزديک شدن تولد نوزاد براي کودک توضيح دهيد که نوزاد به چه وسايلي احتياج دارد و مي‌تواند تا مدتي از وسايل تو استفاده کند.
به فرزند خردسال خود توضيح دهيد که مراجعه شما به پزشک به علت بيماري نيست بلکه مادران باردار بايد مرتب به پزشک مراجعه کنند تا وضعيت مادر و نوزاد داخل شکمش چک شود. اين موضوع مي‌تواند از نگراني‌هاي او بکاهد.
او را مي‌توانيد در مراجعات پزشکي، همراه خود ببريد، حتي کودک شما مي‌تواند به صداي قلب جنين شما گوش کند يا حتي او را از طريق دستگاه سونوگرافي ببيند و احيانا سوالاتي را که در ذهن دارد با پزشک سونوگراف در ميان بگذارد. حتما با راهنمايي و کمک مشاور خانواده به تمام سوالات او در باره مسافر کوچک خانواده پاسخ دهيد.
با کودک خود در مورد اهميت نقش او در ارتباط با نوزاد خانواده و کمک‌هاي موثري که مي‌تواند داشته باشد صحبت کنيد. در ضمن دقت داشته باشيد اگر وسايل نوزادتان را آماده و مرتب مي‌کنيد، حتما تغييراتي هم در اتاق کودک خود اعمال کنيد تا حس کند او هم به اندازه نوزاد خانواده مهم و در مرکز توجه قرار دارد.
مي‌توانيد براي فرزندتان يک عروسک بخريد که در اندازه‌هاي يک نوزاد واقعي و حتي‌الامکان شبيه يک نوزاد باشد. و از کودک بخواهيد از او نگهداري کند، پوشک او را عوض کند، به او غذا بدهد. عروسک را با خود به گردش ببريد. حتي گاهي او را داخل صندلي کودک اتومبيل قرار دهيد و کاملا مثل يک نوزاد با او رفتار کنيد. اين حرکت او را بيشتر آماوه اين رويداد مي‌کند.