کمک به نوجوانان در هنگام نوسانات خلقی

بخش قابل توجهی از والدین حداقل در برهه زمانی کوتاهی شدیدا با نوسانات خلقی نوجوانان درگیر می‌شوند و نمی‌دانند که با بدخلقی و زودخشمی آنان چه رفتاری داشته باشند.

اول از همه باید توجه کنید که نوجوانان از یکسو با مسائل تحصیلی درگیر هستند و از سوی دیگر با مسائل عاطفی. تازه بدن نوجوانان نیز دائما درحال تغییر است و روند مستقل شدن تدریجی آنها از والدین نیز از همین دوران شروع می‌شود. همه این ماجراها در زندگی نوجوانان طبیعی هستند، اما اگر گمان می‌کنید که شاید مشکل دیگری وجود داشته باشد، باید مسائل زیر را در زندگی نوجوان بررسی کنید. 

1. کیفیت خواب 

خواب کافی فقط برای بچه‌های خردسال نیست، بلکه مراجع بین‌المللی مختلفی تا به امروز اعلام کرده‌اند که هر نوجوان باید بین 8 تا 9 ساعت خواب شبانه داشته باشد. 

یکی از مطالعات اخیر در همین زمینه و با بررسی بیش از 15 هزار نوجوان نشان می‌دهد که کمبود خواب در این گروه سنی با افسردگی مرتبط است. یافته‌های این مطالعه نشان‌دهنده آن است که اگر نوجوانان دیروقت بخوابند، احتمال مبتلا شدن آنان به افسردگی 24 درصد بیشتر خواهد شد و احتمال شکل‌گیری افکار خودکشی در ذهن آنان نیز افزایش خواهد یافت. 

شاید در اولین مواجهه بگویید که پایبند کردن نوجوانان به ساعات خاموشی و خواب واقعا سخت است، اما محققان می‌گویند که یک نکته مهم را در این موضوع نباید فراموش کرد. یافته‌های تحقیقاتی نشان می‌دهند که بیش از 70 درصد نوجوانان همزمان با والدین‌شان برای خوابیدن به رخت‌‌خواب می‌روند، بنابراین الگوهای رفتاری والدین در این زمینه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. 

2. وضعیت خلقی و افسردگی احتمالی 

خیلی‌ها سال‌های نوجوانی را از بهترین سال‌های زندگی می‌دانند، اما واقعیت این است که جنبه‌های دشوار و چالش‌برانگیز نوجوانی را هم نباید نادیده گرفت. درصدی از نوجوانان یعنی حدود 1 نفر از هر 8 نفر به افسردگی مبتلا می‌شوند، بنابراین والدین باید علائمی مانند تغییرات در الگوی خواب یا الگوی اشتها، سطح انرژی و حساسیت‌پذیری عصبی را با دقت بررسی کنند. 

بسیاری از نوجوانان این تغییرات را در سطح جزئی تجربه می‌کنند و به افسردگی مبتلا نمی‌شوند، اما اگر متوجه نوسانات اساسی و چشمگیر شدید، باید این نوسانات را جدی بگیرید. در مرحله اول بدون تلاش برای قضاوت کردن، با نوجوان صحبت کنید و به یاد داشته باشید که مراجعه به متخصصان سلامت روان می‌تواند برای هر دوی شما موثر و کارآمد باشد. 

3. رژیم غذایی و تناسب اندام 

والدین باید با دقت به تغذیه نوجوان توجه داشته باشند و انتخاب‌های غذایی او را رصد کنند. درواقع والدین باید ببینند که وعده‌های غذایی اصلی نوجوان تا چه اندازه سالم یا ناسالم است؟ آیا نوجوان صبحانه می‌خورد یا نه؟ رژیم غذایی سالم می‌تواند تغییرات اساسی و چشمگیری در وضعیت خلق‌وخو و نحوه فکر کردن نوجوان به‌وجود بیاورد. مطالعات اخیر نشان داده‌اند نوجوانانی که صبحانه می‌خورند، خلق‌وخوی بهتری دارند و از سطح هوشیاری بهتری نسبت به دیگر هم‌سالان خودشان برخوردار هستند. 

در کنار رژیم غذایی و تغذیه، توجه والدین به میزان فعالیت‌های بدنی نوجوان نیز ضرورت دارد. ورزش از فعالیت‌های تقویت‌کننده خلق‌وخو و تسکین‌دهنده استرس است، زیرا باعث ترشح ترکیبات شیمیایی خاصی مانند اندورفین در بدن می‌شود که احساس مثبتی را در ما برانگیخته می‌کنند. 

علاوه بر همه نکات ذکرشده، رفتار دلسوزانه را فراموش نکنید و همیشه به خودتان یادآوری کنید که نوجوان می‌تواند با چه مشکلاتی همراه شود؟ هرگز مسائل نوجوانان را کم‌ارزش یا بی‌اهمیت تلقی نکنید و واکنش‌های شدید و افراطی هم نشان ندهید تا نوجوان متوجه شود که شما واقعا او را باور دارید. تردیدی نیست که والدین همیشه در صورت نیاز می‌توانند از متخصصان سلامت روان کمک بگیرند، اما نوجوانان بیش از هر چیزی به حضور مثبت والدین نیاز دارند، حتی اگر چنین خواسته‌ای در رفتار و گفتار آنان نمایان نباشد.